صادرات میگو به خارج از کشور یکی از فرصت‌های طلایی برای توسعه اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی ایران محسوب می‌شود. با توجه به کیفیت بالای میگوهای پرورشی و طبیعی ایران، این محصول توانسته جایگاه ویژه‌ای در بازارهای بین‌المللی پیدا کند و روز‌به‌روز بر حجم صادرات آن افزوده شود. در این مقاله، وضعیت فعلی صادرات میگو، مهم‌ترین بازارهای هدف، چالش‌ها و راهکارهای موفقیت در این حوزه را بررسی می‌کنیم تا فعالان این صنعت بتوانند با آگاهی بیشتر مسیر رشد و توسعه را طی کنند.
صادرات میگو از ایران، با رشد محسوس در مقدار و ارزش کالا، در مسیر صعودی قرار دارد. ایران با قرارگیری در رتبه دوازدهم تولید میگو در جهان و رتبه دوم در منطقه، جایگاه قابل توجهی در صنعت میگو دارد. همچنین، حضور در فهرست A صادرکنندگان محصولات شیلاتی اتحادیه اروپا، جایگاه ایران را در جمع صادرکنندگان معتبر تثبیت کرده و باعث شده میگوهای ایرانی بار دیگر به بازارهای اروپایی ازجمله آلمان، فرانسه، انگلیس و اسپانیا راه یابند.
انواع میگوی صادراتی ایران شامل گونه‌های متنوع و باکیفیتی است که هرکدام در بازارهای جهانی طرف‌داران خاص خود را دارند. مهم‌ترین انواع میگوی صادراتی ایران عبارت‌اند از:
براساس آمار اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران، از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴، صادرات میگو از ایران روندی رو به رشد و چشمگیر داشته است. در سال ۱۴۰۰، میزان صادرات میگو به بیش از ۳۶ هزار تن رسید و ارزش این صادرات از ۱۵۰ میلیون دلار فراتر رفت. این رشد ادامه یافت و در سال ۱۴۰۱، حجم صادرات به حدود ۷۷ هزار تن افزایش یافت که نشان‌دهنده ارتقای جایگاه میگوی ایرانی در بازارهای جهانی است. همچنین، با ادامه این روند در سال ۱۴۰۲، صادرات میگو نسبت به سال قبل آن، شاهد ۲۲درصد رشد بوده است.
به‌طور کلی، میانگین صادرات میگوی ایران به خارج از کشور در ده سال گذشته حدود ۱۵۳۰۰ تن و در پنج سال گذشته نیز حدود ۲۱۷۵۰ تن بوده است. این رکوردشکنی‌ها نشان‌دهنده رشد ۱۴۰درصدی نسبت به میانگین ده‌ساله و رشد ۶۷درصدی نسبت به میانگین پنج‌ساله است. با توجه به این روند مثبت و توسعه زیرساخت‌های صادراتی، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی نیز صادرات میگوی ایران همچنان افزایش یافته و سهم بیشتری از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهد.
مقاصد صادرات میگوی ایران شامل کشورهای متعددی است که هرکدام به دلایل خاصی بازارهای هدف جذابی برای این محصول به شمار می‌روند و شامل کشورهای زیر است:
۱. چین
چین بزرگ‌ترین واردکننده میگوی ایرانی است و در سال‌های اخیر حدود ۱۴۲۰۰ تن میگو از ایران به این کشور صادر شده است. چین به دلیل جمعیت زیاد و تقاضای گسترده برای محصولات دریایی، مقصد بسیار مهمی برای صادرات میگوی ایران به شمار می‌رود.
۲. امارات
امارات با موقعیت استراتژیک خود در خلیج‌فارس و نقش کلیدی خود به‌عنوان هاب تجاری منطقه، یکی از اصلی‌ترین مقاصد صادرات میگوی ایران است. در سال‌های اخیر، ایران حدود ۱۱۲۰۰ تن میگو به امارات صادر کرده که بخش عمده‌ای از آن به سایر کشورهای منطقه و بازارهای جهانی منتقل می‌شود. بازار امارات به دلیل کیفیت بالای محصولات ایرانی و نزدیکی جغرافیایی، همواره جذابیت زیادی برای صادرکنندگان داشته است.
۳. روسیه
روسیه با واردات حدود ۴۱۵۰ تن میگو از ایران، یکی از بازارهای رو به رشد برای میگوهای ایرانی محسوب می‌شود. حضور روسیه به‌عنوان یکی از مقاصد صادراتی ارزشمند صادرات میگوی ایرانی، نشان‌دهنده موفقیت ایران در دستیابی به بازارهای جدید و گسترش تجارت در حوزه اوراسیاست.
۴. کشورهای اروپایی
بازارهای اروپایی به دلیل استانداردهای سخت‌گیرانه کیفیت و سلامت غذا، یکی از چالش‌برانگیزترین اما در عین حال پرسودترین بازارها برای صادرات میگو هستند. میگوهای ایرانی پس از کسب گواهی‌های لازم و قرارگرفتن در فهرست صادرکنندگان معتبر اتحادیه اروپا، توانسته‌اند جایگاه خود را در کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس و اسپانیا تثبیت کنند. این بازارها به دلیل توان خرید بالا و تقاضای مداوم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
۵. کشورهای حوزه خلیج‌فارس
کشورهای همسایه ایران در حوزه خلیج‌فارس به دلیل نزدیکی جغرافیایی و نیاز بالا به محصولات دریایی، از دیگر بازارهای مهم صادرات میگوی ایران به شمار می‌روند. این بازارها به صادرکنندگان ایرانی این امکان را می‌دهند که با هزینه‌های کمتر حملونقل و زمان کوتاه‌تر، محصولات خود را عرضه و روابط تجاری پایداری ایجاد کنند.
صادرات میگو به خارج از کشور شامل چندین مرحله مهم و و رعایت الزامات خاص است که رعایت آن‌ها برای موفقیت در بازارهای جهانی ضروری است. این مراحل و الزامات عبارت‌اند از:
۱. تولید و آماده‌سازی میگو
میگوی صادراتی باید از مزارع پرورش‌یافته تحت نظارت یا منابع طبیعی دارای کیفیت بالا تأمین شود. رعایت استانداردهای بهداشتی، استفاده از آب تمیز، تغذیه مناسب و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی در مراحل پرورش یا صید، نقشی کلیدی در حفظ کیفیت محصول دارد.
۲. بسته‌بندی و فرآوری
فرآوری میگو برای صادرات، شامل شست‌وشو، جداسازی، درجه‌بندی و بسته‌بندی مطابق با استانداردهای بین‌المللی مانند HACCP است تا سلامت و کیفیت محصول حفظ شود. استفاده از بسته‌بندی‌های مقاوم در برابر سرما، رطوبت و فساد برای جلوگیری از آسیب به میگو، در طول حملونقل ضروری است.
۳. دریافت مجوزها و گواهی‌ها
صادرکننده موظف است مجوزهای لازم جهت صادرات میگو را از سازمان شیلات و وزارت جهاد کشاورزی دریافت کند. همچنین، اخذ گواهی‌های بین‌المللی مانند گواهی بهداشت، گواهی سلامت و گواهی مبدأ برای ورود به بازارهای جهانی ضروری است و در برخی موارد ثبت در فهرست صادرکنندگان مجاز کشور مقصد نیز الزامی است.
۴. انجام مراحل قانونی و گمرکی
تکمیل اظهارنامه گمرکی، ارائه مدارک مورد نیاز و پرداخت عوارض قانونی برای صادرت میگو الزامی است. علاوه‌براین، رعایت دقیق قوانین و مقررات صادرات و واردات کشور مقصد، برای جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی یا بازگشت کالا ضروری است.
۵. حملونقل و ترخیص
انتخاب روش مناسب حملونقل براساس نوع میگو و فاصله تا مقصد، همراه با رعایت زنجیره سرد برای حفظ کیفیت، اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین، پیگیری دقیق مراحل ترخیص کالا در گمرک کشور مقصد برای تحویل به‌موقع و بدون مشکل کالا به مشتریان، ضروری است.
۶. بازاریابی و فروش
برای موفقیت در صادرات، شناخت بازارهای هدف، بررسی نیازها و ذائقه مشتریان و حضور فعال در نمایشگاه‌ها و رویدادهای تخصصی صادراتی اهمیت دارد. همکاری با توزیع‌کنندگان معتبر در کشورهای مقصد نیز به توسعه فروش و ایجاد بازار پایدار کمک می‌کند.
چالش‌های صادرات میگوی پرورشی به دلیل ماهیت ویژه این محصول و شرایط بازارهای جهانی، متعدد و متنوع هستند. مهم‌ترین این چالش‌ها عبارت‌اند از:
رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفیتی
میگو به‌عنوان محصول غذایی حساس، باید مطابق با استانداردهای سخت‌گیرانه بین‌المللی مانند HACCP، استانداردهای اتحادیه اروپا و سایر کشورها، تولید و بسته‌بندی شود. عدم رعایت این استانداردها می‌تواند به ردشدن محموله‌ها در گمرکات مقصد منجر شود.
حفظ زنجیره سرد و فسادپذیری محصول
میگو به دما بسیار حساس است و هرگونه وقفه یا مشکل در زنجیره سرد باعث کاهش کیفیت و فساد محصول می‌شود که این موضوع می‌تواند باعث ضررهای مالی و ازدست‌رفتن بازار صادراتی شود.
محدودیت‌های قانونی و مقررات کشور مقصد
هر کشور قوانین خاصی برای واردات محصولات دریایی دارد که صادرکنندگان باید به‌دقت آن‌ها را مطالعه و رعایت کنند. این قوانین می‌توانند شامل گواهی‌های بهداشتی، محدودیت‌های حجمی، تعرفه‌ها و ممنوعیت‌های خاص باشند.
رقابت شدید در بازارهای جهانی
بازار جهانی میگو رقابتی است و ایران باید با کشورهایی مانند هند، تایلند و ویتنام رقابت کند.
تأمین مستمر و پایدار محصول
شرایط آب‌وهوایی، بیماری‌های میگو و مشکلات پرورشی می‌توانند تولید را کاهش دهند و باعث ناپایداری عرضه در بازارهای صادراتی شوند.
کمبود زیرساخت‌های مناسب حملونقل و نگهداری
کمبود امکانات ضروری برای حملونقل تجهیزات یخچال‌دار و انبارهای استاندارد در برخی مناطق می‌تواند باعث کاهش کیفیت میگو هنگام رسیدن به مقصد شود.
صادرات میگو به‌عنوان یکی از محصولات ارزشمند شیلاتی ایران، فرصت‌های بزرگی برای توسعه اقتصادی و ورود به بازارهای جهانی فراهم کرده است. با توجه به رشد قابل توجه حجم و ارزش صادرات در سال‌های اخیر و تنوع بازارهای هدف، ایران توانسته جایگاه قابل توجهی در بازار جهانی میگو به دست آورد. اما در کنار این فرصت‌ها، چالش‌های متعددی مانند رعایت استانداردهای بین‌المللی، حفظ زنجیره سرد، رقابت جهانی و مشکلات مربوط به قوانین گمرکی و ارزی نیز وجود دارد که نیازمند مدیریت هوشمندانه و برنامه‌ریزی دقیق است.
همین امروز با «تاو ساحل اروند» همراه شوید و صادرات میگوی خود را به بازارهای جهانی با اطمینان و سرعتی بی‌نظیر تجربه کنید. برای مشاوره تخصصی و دریافت بهترین خدمات حملونقل، همین حالا تماس بگیرید.
