صادرات و واردات رکن اصلی تجارت بین‌المللی هستند که در آن‌ها مهم‌ترین اصل، انتخاب ترم حمل مناسب یا ترم خواهد بود. با توجه به اینکه اینکوترمز در دوره‌های مختلف به‌روزرسانی می‌شود، لازم است خریدار و فروشنده با قوانین هر ترم به‌خوبی آشنا بوده و وظایف و مسئولیت‌های خود را بدانند. تنها در این شرایط است که کلیه مراحل حمل به‌درستی انجام شده و اگر خطری بار را تهدید کند، مسئولیت آن مطابق با قاعده مشخص خواهد شد. بنابراین طبق قوانین مسئولیت‌های طرفین محل اختلاف نخواهد بود. به همین دلیل، در این مقاله از بلاگ تاو مفهوم ترم CIF را برسی و از قوانین، وظایف خریدار و فروشنده و عوامل تأثیرگذار روی قیمت CIF خواهیم گفت.
اصطلاح CIF به‌صورت ویژه برای حمل دریایی یا حمل بین آبراههای داخلی استفاده می‌شود. ترم CIF (Cost, Insurance & Freight) به مفهوم ارزش کالا (هزینه)، بیمه و کرایه حمل است. بنابراین، زمانی که فروشنده کالاها را در بندر مبدأ یا روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد، خدمات ارائه‌شده توسط فروشنده شامل آماده‌سازی و بسته‌بندی کالاها، عقد قرارداد بیمه و پرداخت کرایه حمل خواهد بود. درنتیجه، فروشنده مسئولیت پرداخت موارد زیر را تا زمان رسیدن بار به بندر مقصد بر عهده خواهد داشت:
بیمه‌نامه در ترم CIF اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چون از زمان تحویل بار در بندر حمل، ریسک خطرهای احتمالی از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد. بنابراین، از لحظه تحویل کالاها روی عرشه کشتی در بندر تحویل، مسئولیت خطرهای وارده به کالاها بر عهده خریدار است. در این شرایط، اگر خریدار مایل به دریافت پوشش‌های بیمهای بیشتر و سقف تعهدات بالاتری باشد، باید از قبل با فروشنده به توافق برسد و این موضوع در قرارداد فروش درج شود.
قاعده CIF قوانین و مقررات مشخصی در تجارت بین‌المللی دارد و زمانی که فروشنده و خریدار این ترم را برای حمل کالاها انتخاب می‌کنند، باید با این قوانین آشنا باشند. در ادامه، مهم‌ترین مواردی که خریدار و فروشنده باید در حمل کالاها مطابق با قوانین CIF رعایت کنند، آمده است.
در ترم CIF دو بندر اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند که به شرح زیر هستند:
در قاعده CIF وقتی محموله در بندر حمل روی عرشه کشتی قرار می‌گیرد، ریسک از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد. باوجوداین، فروشنده باید قرارداد حمل کالاها از بندر حمل یا بندر تحویل تا بندر مقصد را با متصدی حمل یا شرکت حمل‌ونقل تنظیم کند.
نکته مهم در درک بنادر تحویل در قوانین CIF، اهمیت زمان و مکان انتقال ریسک از فروشنده به خریدار است. بنابراین، زمانی که کالاها در بندر تحویل بارگیری می‌شوند، به همراه آن، ریسک از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد؛ اما عقد قرارداد حمل‌ونقل با شرکت حمل هنوز بر عهده فروشنده است.
لازم است بدانید که در قرارداد فروش، بندر مقصد مشخص می‌شود و ممکن است نامی از بندر تحویل برده نشود، که در آن ریسک از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. اما اگر بندر حمل یا بندر تحویل برای خریدار اهمیت ویژه‌ای دارد و خریدار مایل به اطمینان درباره عادلانه‌بودن هزینه حمل از بندر مبدأ تا مقصد است، باید بندر حمل نیز در قرارداد فروش ذکر شود.
نکته مهم درباره بندر مقصد این است که خریدار و فروشنده باید در قرارداد فروش نقطه مقصد را به‌دقت مشخص کنند؛ چون هزینه حمل تا آن نقطه بر عهده فروشنده خواهد بود.
یکی از موارد مهمی که در ترم CIF باید به آن توجه ویژه داشت، مبحث بیمه بار است. یکی از وظایف مهم فروشنده، خرید قرارداد پوشش بیمهای مربوط به ریسک ورود خسارت به کالاها و ازبین‌رفتن آن‌هاست. همان‌طور که اشاره شد، ریسک و خطرهای حمل از نقطه تحویل تا نقطه مقصد بر عهده خریدار خواهد بود؛ بنابراین فروشنده در مبدأ حمل و طی توافق با خریدار، بیمه‌نامه‌ای با پوشش‌ها و سقف تعهدات مناسب را خریداری می‌کند.
خریدار باید بداند که طبق قاعده CIF، فروشنده ملزم به خرید پوشش‌های بیمهای حداقلی شامل کلاس C یا شرایط مشابه آن بوده و الزامی برای تهیه بیمه با پوشش جامع‌تری مانند کلاس A وجود ندارد.
در هر صورت، طرفین معامله باید درباره پوشش‌ها، سقف تعهدات و کلاس بیمهای به توافق رسیده و سپس فروشنده برای عقد قرارداد بیمه بار اقدام کند.
لازم است بدانید که طبق این قاعده، فروشنده هیچ‌گونه مسئولیتی درباره ترخیص کالاها برای ترانزیت کالا یا واردات در کشور سومی که بار از آنجا عبور می‌کند نخواهد داشت. بنابراین، انجام تشریفات گمرکی و پرداخت عوارض گمرکی نیز بر عهده فروشنده نخواهد بود.
قاعده CIF زمانی به‌عنوان ترم اصلی حمل استفاده می‌شود که فروشنده به کشتی باری دسترسی مستقیم داشته باشد. بنابراین، این ترم اینکوترمز فقط برای حمل و نقل دریایی بین‌المللی یا آبراههای داخلی کاربرد دارد. لازم است بدانید در مواردی که بیشتر از یک روش حمل برای ارسال کالاها استفاده شود، معمولاً زمانی که کالاها به متصدی حمل در بندر یا ترمینال کانتینری تحویل داده شوند، قاعده درست اینکوترمز به‌جای CIF، قاعده CIP خواهد بود.
در قاعده CIF، فروشنده و خریدار وظایف مشخصی بر عهده دارند که باید انجام دهند. طبق این قاعده، وظایف خریدار و فروشنده در CIF به شرح زیر است.
قیمت ترم CIF به مفهوم قیمت تمام‌شده در بندر مقصد یا بندر خریدار است. قیمت CIF درواقع براساس عوامل زیر تعیین شده و مجموعی از هزینه‌های زیر خواهد بود.
برای تجارت با هر کشوری لازم است قوانین بین‌المللی را رعایت کنید. یکی از مواردی که قوانین و مقررات جهانی حمل کالاها را تعیین می‌کند، ترم‌ها هستند. در این مقاله، اطلاعات کاملی درباره ترم CIF، قوانین و مقررات آن و همچنین وظایف خریدار و فروشنده ارائه شد. اکنون به‌عنوان کارشناس، با حدود مسئولیت‌های خود در ترم CIF آشنا بوده و می‌دانید چه زمانی ریسک و خطرهای حمل بر عهده شما خواهد بود. بنابراین، می‌توانید با آگاهی کامل، ترم مناسب را برای حمل کالاها انتخاب کنید.
