ترم‌ها طبق قوانین بین‌المللی برای تسهیل فرایندهای حمل‌ونقل تدوین شده‌اند. هر ترم مفهوم خاصی دارد و در آن وظایف فروشنده و خریدار به‌وضوح مشخص شده است. بنابراین، طرفین معاملات تجاری بین‌المللی باید با وظایف خود، حدود مسئولیت‌ها و نقاط انتقال ریسک آشنا باشند. ترم CIP یکی از ترم‌های پُرکاربرد در تجارت جهانی است. با توجه به اهمیت نقطه انتقال ریسک، در این مقاله از بلاگ «تاو» وظایف فروشنده و خریدار در این ترم را بررسی می‌کنیم.
ترم CIPچیست؟
ترم CIP (Carriage and Insurance Paid to) به معنای «هزینه حمل و هزینه بیمه بار پرداخت‌شده» است. بنابراین در این ترم، فروشنده مسئول پرداخت هزینه حمل و بیمه‌نامه تا مقصد تعیین‌شده در قرارداد فروش است. با انتخاب ترم CIP توسط فروشنده و خریدار، فروشنده کالاها را به حمل‌کننده‌ای که خودش انتخاب کرده است در محل مقرر تحویل می‌دهد و باید هزینه‌های حمل و هزینه بیمه‌نامه بار را تا مقصد پرداخت کند.
فروشنده موظف است حداقل پوشش‌های بیمه‌ای را برای بار خریداری کند. اما در شرایطی که خریدار به پوشش‌های بیمه‌ای بیشتر یا سقف تعهدات بالاتر نیاز داشته باشد، در توافق با فروشنده می‌تواند پوشش‌های تکمیلی را به بیمه‌نامه اضافه کرده یا خود برای خرید آن‌ها اقدام کند.
تحویل کالا در قاعده CIP می‌تواند توسط حمل‌کننده یا هر شرکت و شخص دیگری که در قرارداد فروش به آن اشاره شده است، انجام شود. اگر از حمل‌کننده‌های متعدد برای ارسال بار به مقصدی مشخص استفاده شود، انتقال ریسک تا زمان تحویل کالا به اولین حمل‌کننده به تأخیر خواهد افتاد.
لازم است بدانید که با انتخاب قانون CIP نه‌تنها تشریفات انتقال و حمل کالا مشخص می‌شود، بلکه مسئولیت‌ها، وظایف و تعهدات دقیقی نیز بر عهده فروشنده و خریدار قرار می‌گیرد.
در این ترم باید محل دقیق تحویل محموله مشخص شود؛ چون این نقطه تحویل درواقع نقطه‌ای است که ریسک و خطرهای حمل و ارسال کالاها از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد.
نکته مهم این است تخلیه به عهده خریدار است مگر اینکه خلاف این در قرارداد توافق شود.
وظایف فروشنده و خریدار در ترم حمل CIP
در ترم CIP فروشنده و خریدار وظایف مشخصی دارند که باید طبق قوانین بین‌المللی این ترم آن را انجام دهند.
وظایف فروشنده در ترم CIP
فروشنده در این ترم وظایف زیر را بر عهده دارد.
وظایف عمومی
- فروشنده باید صورت‌حساب کالا یا فاکتور و کالاها را مطابق با قرارداد فروش آماده کند.
- فروشنده باید مدارک و اسناد فروش کالا را به‌صورت فیزیکی یا الکترونیکی در اختیار خریدار قرار دهد.
تحویل‌دادن کالاها
- فروشنده کالا باید محموله را طبق توافق انجام‌شده در قرارداد فروش بسته‌بندی کند و به متصدی حمل تحویل دهد.
- فروشنده باید کالاها را در تاریخ و ساعت مشخص‌شده یا بازه زمانی تعیین‌شده به متصدی حمل تحویل دهد.
انتقال ریسک
فروشنده تا زمان تحویل کالاها به متصدی حمل، مسئول خسارت‌ها و آسیب‌های وارده یا ازبینرفتن کالاها خواهد بود. اما اگر خریدار اعلامیه‌های لازم برای تعیین محل و زمان تحویل را برای فروشنده ارسال نکرده باشد، مسئولیت خطرهای وارده به کالا با خریدار است.
حمل‌ونقل کالاها
- فروشنده باید برای عقد قرارداد حمل و پرداخت هزینه‌های حمل از محل تحویل یا نقطه مکانی دقیق مشخص‌شده در مقصد اقدام کند.
- قرارداد حملی که فروشنده در همکاری با شرکت حمل‌ونقل منعقد می‌کند، باید قراردادی براساس شرایط، شیوه و مسیر رایج حمل متناسب با کالاها باشد.
- اگر نقطه تحویل مشخصی توسط خریدار در قرارداد فروش تعیین نشده باشد، فروشنده باید بهترین مکانی را انتخاب کند که می‌داند برای بارگیری کالاها مناسب است.
- فروشنده باید تمامی الزامات ایمنی مربوط به ایمنی حمل‌ونقل کالاها تا مقصد مشخص را رعایت کند.
بیمه‌نامه بار
- فروشنده باید طبق ترم CIP برای خرید حداقل پوشش‌های بیمه‌ای و حداقل سقف تعهدات بیمه بار اقدام کند.
- فروشنده باید بیمه‌نامه یا هر سند دیگری را که مربوط به پوشش‌های بیمه‌ای کالاست، به خریدار تحویل دهد.
- درصورتی‌که خریدار مایل به اضافه‌‌کردن پوشش‌های دیگری باشد یا بخواهد سقف تعهدات بیمه‌ای را افزایش دهد، فروشنده باید با ریسک و هزینه خریدار برای خرید بیمه‌نامه کامل‌تر اقدام کند.
سند حمل و تحویل کالا
- در شرایط عرف یا براساس درخواست خریدار، فروشنده باید با هزینه خود سند حمل‌ونقل مربوط به قرارداد حمل را آماده کند.
- سند حمل‌ونقل باید حمل کالای مورد قرارداد را پوشش دهد. از طرفی، تاریخ سند حمل باید مطابق با بازه زمانی توافق‌شده با خریدار باشد.
- طبق عرف یا در صورت توافق فروشنده و خریدار، سند حمل باید مالکیت خریدار را برای متصدی حمل در مقصد اثبات کند.
- سند حمل باید به‌گونه‌ای تدوین شده باشد که در صورت لزوم خریدار بتواند با انتقال سند حمل، کالاها را در مسیر و قبل از رسیدن به مقصد نهایی بفروشد. خریدار می‌تواند با اعلام این موضوع به متصدی حمل، برای فروش محموله در بین مسیر اقدام کند.
- اگر چندین سند حمل‌ونقل با قابلیت معامله در چندین نسخه اصلی صادر شده باشد، تمامی نسخه‌های اصلی باید در اختیار خریدار قرار بگیرد.
تشریفات گمرکی صادرات و واردات
- فروشنده باید تشریفات گمرکی کالا در کشوری که کالا از آن صادر می‌شود را انجام دهد.
- اسناد مربوط به تشریفات گمرکی صادرات شامل پروانه صادرات، گواهی ایمنی صادرات، بازرسی قبل از حمل و هرگونه اعتبارسنجی رسمی است.
- در صورت درخواست خریدار، فروشنده می‌تواند با ریسک و هزینه خریدار اسناد یا اطلاعات لازم برای صادرات کالا به کشور مقصد و یا ترانزیت کالاها از کشورهای مسیر را انجام دهد.
بازرسی کالاها، بسته‌بندی کالاها و برچسب‌گذاری
- فروشنده باید برای تحویل کالا تمامی هزینه‌های بازرسی محموله را که شامل بررسی کیفیت، توزین و شمارش کالاهاست پرداخت کند.
- فروشنده باید با هزینه خود کالاها را مطابق با استانداردهای روش حمل بسته‌بندی کند.
- فروشنده باید کالاهای بسته‌بندی‌شده را مطابق با قوانین گمرکی کشور مبدأ و مقصد برچسب‌گذاری کند، مگر اینکه فروشنده و خریدار روی شیوه بسته‌بندی و برچسب‌گذاری دیگری توافق کرده باشند.
تخصیص هزینه‌ها
- فروشنده باید تمامی هزینه‌های مربوط به محموله تا زمان تحویل را پرداخت کند.
- فروشنده باید تمامی هزینه‌های حمل شامل بارگیری، ایمنی کالاها و حمل‌ونقل را پرداخت کند.
- اگر طبق قرارداد فروش، هزینه تخلیه بر عهده فروشنده باشد، فروشنده باید تمامی هزینه‌های تخلیه را پرداخت کند.
- هزینه‌های ترانزیت کالا در کشورهای بین مسیر مبدأ تا مقصد نهایی، طبق قرارداد فروش بر عهده فروشنده است.
- هزینه خرید بیمه‌نامه با حداقل پوشش‌ها بر عهده فروشنده است.
- اگر خریدار برای کمک به فروشنده هزینه‌ای پرداخت کرده باشد، فروشنده باید مبالغ پرداختی را به خریدار عودت دهد.
اعلام‌ها
فروشنده باید اعلامیه‌های لازم مربوط به تحویل کالا را برای خریدار ارسال کند.
وظایف خریدار در ترم CIP
خریدار در این ترم وظایف زیر را بر عهده داد.
وظایف عمومی
خریدار باید مطابق با قرارداد فروش و فاکتور فروش مبلغ نهایی خرید کالاها را به فروشنده پرداخت کند.
تحویل‌گرفتن کالا
خریدار باید کالاها را طبق شرایط توافق‌شده با فروشنده و در نقطه تحویل تعیین‌شده دریافت کند.
انتقال ریسک
- از زمان تحویل کالا در نقطه تحویل، خریدار مسئول تمامی ریسک‌های مرتبط با آسیب به کالا یا ازبینرفتن آن‌ها خواهد بود.
- اگر خریدار اعلامیه نقطه تحویل و زمان تحویل را برای فروشنده صادر نکرده باشد، مسئول تمامی ریسک‌های مرتبط با آسیب به کالاها یا ازبینرفتن آن‌ها خواهد بود.
حمل‌ونقل
خریدار هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال فروشنده برای عقد قرارداد حمل و پرداخت هزینه‌های آن ندارد.
بیمه‌نامه کالا
خریدار هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال فروشنده برای عقد قرارداد بیمه بار ندارد. اما در شرایطی که خریدار مایل به دریافت پوشش‌های بیمه‌ای کامل‌تر و سقف تعهدات بالاتر باشد، باید هزینه آن را پرداخت کند.
سند حمل و تحویل
خریدار باید سند تحویل کالا را که فروشنده صادر کرده است بپذیرد، مگر در مواردی که سند ارائه‌شده مطابق با شرایط قرارداد فروش نباشد.
تشریفات گمرکی واردات و صادرات
- در برخی موارد خریدار می‌تواند با ریسک و هزینه فروشنده برای تهیه اسناد و اطلاعات مربوط به صادرات کالا کمک کند.
- خریدار باید تشریفات گمرکی در کشور مقصد یا گمرک کشورهای بین مسیر را انجام دهد و هزینه‌های آن را پرداخت کند.
بازرسی کالا، بسته‌بندی کالا و برچسب‌گذاری
خریدار هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال فروشنده برای بازرسی کالاها، بسته‌بندی و برچسب‌گذاری آن‌ها ندارد.
تخصیص هزینه‌ها
- تمامی هزینه‌های مربوط به کالا از زمان تحویل‌گرفتن آن از فروشنده، به غیر از هزینه‌هایی که پرداخت آن‌ها با فروشنده است، بر عهده خریدار است.
- هزینه‌های ترانزیت کالا از کشورهای بین مسیر مبدأ و مقصد، غیر از هزینه‌هایی که پرداخت آن‌ها با فروشنده است، بر عهده خریدار است.
- هزینه تخلیه کالا با خریدار است، مگر اینکه طبق قرارداد حمل بر عهده فروشنده باشد.
- هزینه تهیه پوشش‌های اضافه بیمه‌نامه بر عهده خریدار است.
- هزینه مالیات و عوارض گمرکی در مقصد بر عهده خریدار است.
اعلام‌ها
اگر فروشنده و خریدار توافق کرده باشند که تعیین محل تحویل و زمان تحویل با خریدار است، خریدار باید اعلامیه‌های لازم را برای فروشنده ارسال کند.
ترم CIP و تجارت جهانی
در ترم CIP فروشنده و خریدار وظایف مشخصی بر عهده دارند. در این ترم، مسئولیت پرداخت هزینه‌های حمل و بیمه‌نامه و عقد قرارداد حمل و بیمه بر عهده فروشنده است. در این مقاله تمامی مسئولیت‌ها و تعهدات فروشنده و خریدار بررسی شد، اکنون می‌دانید در هر جایگاهی که قرار بگیرید، چه وظایفی برای تجارت بین‌المللی تحت این ترم بر عهده خواهید داشت.
