ترم‌ها قواعد و قوانینی هستند که به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شوند تا تجارت در سطح جهانی زبانی مشترک داشته باشد. به این ترتیب، هر شرکت و یا فرد حقیقی که مایل به واردات یا صادرات کالا باشد، با همین زبان مشترک برای خرید و فروش و حمل کالاها اقدام خواهد کرد. ترم DPU یکی از انواع قواعدی است که در سال 2020 معرفی شده است و اکنون توسط افراد و سازمان‌ها برای تمامی روش‌های حمل استفاده می‌شود. با توجه به کاربرد بالای این ترم در صادرات و واردات، در این مقاله از بلاگ تاو قاعده DPU و وظایف فروشنده و خریدار را بررسی می‌کنیم.
ترم DPU چیست؟
قاعده DPU مخفف اصطلاح انگلیسی Delivered at Place Unloaded به معنای «تحویل در محل مقرر بعد از تخلیه» است. این قاعده از سال 2020 به کتابچه اینکوترمز اضافه شده است. برخی از کارشناسان معتقدند که ترم DPU درواقع قاعده‌ای جدید است که جایگزین ترم DAT در اینکوترمز 2010 شده که به معنای «تحویل در پایانه بعد از تخلیه» بود.
از قاعده DPU می‌توان در تمامی روش‌های حمل استفاده کرد. در این قاعده، محل تحویل مقرر برای تخلیه با توافق میان خریدار و فروشنده تعیین خواهد شد. بنابراین، فروشنده باید کالاها را مطابق با قرارداد فروش و پس از رسیدن وسیله حمل به محل مقرر، از روی وسیله حمل تخلیه کند و آن‌ها را در اختیار خریدار قرار دهد. درنتیجه، محموله باید به‌صورت تخلیه‌شده به خریدار تحویل شود.
یکی از مهم‌ترین نکات در انتخاب ترم DPU، تعیین محل دقیق تخلیه یا تحویل بار به خریدار است؛ چون محل مقرر در قرارداد فروش درواقع جایی است که ریسک و مسئولیت حمل محموله از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد. بنابراین، برای اینکه هریک از طرفین معامله بدانند تا چه زمانی مسئول ریسک‌ها و خطرهای حمل محموله هستند، باید محل تخلیه و تحویل به‌دقت مشخص شود.
وظایف خریدار و فروشنده در DPU
خریدار و فروشنده در حمل‌ونقل به روش DPU وظایف و مسئولیت‌های مشخصی دارند. حدود اختیارات، ریسک و خطرها و مسئولیت فروشنده و خریدار، به نقطه تعیین‌شده به‌عنوان محل تحویل کالا یا محل تخلیه آن از روی وسیله حمل بستگی دارد.
وظایف فروشنده در ترم DPU
فروشنده در ترم DPU وظایف زیر را بر عهده دارد.
وظایف عمومی
- فروشنده باید کالاها را مطابق با قرارداد فروش آماده و بسته‌بندی کند.
تحویل‌دادن محموله
فروشنده باید محموله را در نقطه دقیق مکانی که در توافق با خریدار مشخص شده است، از روی وسیله حمل تخلیه کند و در اختیار خریدار قرار دهد.
انتقال ریسک از فروشنده به خریدار
- فروشنده تا قبل از تخلیه کالاها از روی وسیله حمل در مکان مقرر و تحویل آن‌ها به خریدار، مسئول خسارت‌های وارده یا ازبین‌رفتن کالاها خواهد بود. به‌محض اینکه کالاها به خریدار تحویل شوند، ریسک از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد.
- در شرایطی که به دلیل کوتاهی خریدار یا عدم دریافت کالاها در محل مقرر، آسیبی به محموله وارد شود، مسئولیت آسیب‌های وارده به کالاها یا ازبین‌رفتن آن‌ها بر عهده فروشنده نخواهد بود.
حمل و نقل محموله
- فروشنده مسئول عقد قرارداد حمل، و پرداخت کلیه هزینه‌های حمل‌ونقل کالا از محل کارخانه یا مبدا ارسال تا نقطه دقیق تخلیه و تحویل خواهد بود.
- اگر نقطه دقیقی برای تخلیه و تحویل کالاها به خریدار در قرارداد فروش تعیین نشده باشد، فروشنده باید بهترین نقطه‌ای را که از هر جهت برای خریدار مناسب است، به‌عنوان نقطه تخلیه و تحویل تعیین کند.
- فروشنده باید تمامی الزامات ایمنی برای حمل‌ونقل کالاها مطابق با ترم DPU را رعایت کند.
سند حمل و تحویل کالاها
فروشنده باید تمامی اسناد و مدارک لازم برای حمل و تحویل و ترخیص کالاها را با هزینه خود آماده و صادر کند و در اختیار خریدار قرار دهد.
تشریفات گمرکی صادرات و واردات
- فروشنده باید تشریفات گمرکی صادرات از کشور مبدأ یا کشوری که محموله از آن بارگیری و صادر می‌شود، انجام دهد.
- فروشنده باید تشریفات گمرکی محموله را در گمرک‌های بین مسیر انجام دهد.
- در شرایطی که خریدار درخواست داشته باشد، فروشنده باید با ریسک و هزینه خریدار، برای تهیه هرگونه اسناد و مدارک و انجام تشریفات گمرکی واردات به خریدار کمک کند. این موضوع شامل تشریفات گمرکی در گمرک‌های بین مسیر نیز می‌شود.
بازرسی کالاها، بسته‌بندی کالاها و برچسب‌گذاری
- فروشنده باید برای تخلیه و تحویل کالاها در محل مقرر، هزینه‌های بازرسی کالاها شامل بررسی کیفیت، توزین و شمارش کالاها را پرداخت کند.
- فروشنده باید کالاها را با هزینه خود و مطابق با استانداردهای کشور مبدأ و مقصد، بسته‌بندی کند.
- فروشنده باید پس از بسته‌بندی کالاها، مطابق با استانداردهای بین‌المللی و قوانین کشور مبدأ و مقصد، برای برچسب‌گذاری کالاهای بسته‌بندی‌شده اقدام کند.
- اگر فروشنده و خریدار روی نوع خاصی از برچسب‌گذاری و شماره‌گذاری توافق کرده باشند، فروشنده باید مطابق آن عمل کند.
تخصیص هزینه‌ها
- فروشنده باید تمامی هزینه‌های مربوط به کالا تا قبل از زمان تحویل و تخلیه را پرداخت کند، مگر در مواردی که پرداخت هزینه‌ها طبق توافق بر عهده خریدار باشد.
- فروشنده باید هزینه تخلیه کالاها در محل مقرر یا محل تحویل را پرداخت کند.
- پرداخت تمامی هزینه‌ها و عوارض گمرکی و مالیات مربوط به صادرات محموله بر عهده فروشنده است.
- اگر خریدار در جریان صادرات کالاها و برای کمک، به فروشنده هزینه‌ای برای تهیه مدارک و اطلاعات و اسناد پرداخت کرده باشد، فروشنده باید با خریدار تسویه کند.
اعلام‌ها
فروشنده باید اعلامیه‌های لازم برای دریافت کالا و موارد مشابه را برای خریدار ارسال کند.
وظایف خریدار در ترم DPU
خریدار در قاعده DPU وظایف زیر را بر عهده دارد.
وظایف عمومی
- خریدار باید هزینه کالاها را مطابق با قرارداد فروش و فاکتور فروش به فروشنده پرداخت کند.
- خریدار باید هرگونه سند و مدرکی را که فروشنده برای حمل و ترخیص کالاها آماده کرده است، بپذیرد. این اسناد و مدارک می‌تواند به‌صورت فیزیکی یا الکترونیکی باشد.
تحویل‌گرفتن محموله
خریدار باید کالاهای آماده و بسته‌بندی‌شده را در محل مقرر و به‌صورت تخلیه‌شده از فروشنده دریافت کند.
انتقال ریسک از فروشنده به خریدار
- از زمان تخلیه کالاها از وسیله نقلیه و تحویل آن در نقطه مقرر، خریدار مسئول آسیب‌های وارده و ازبین‌رفتن کالاها خواهد بود.
- اگر خریدار در زمان و مکان مقرر برای تحویل کالا حاضر نشود، مسئولیت آسیب به کالاها و ازبین‌رفتن آن‌ها بر عهده خریدار خواهد بود.
- اگر خریدار اعلامیه‌های لازم برای تعیین زمان و مکان مقرر برای تخلیه و تحویل کالاها را برای فروشنده ارسال نکرده باشد، خریدار مسئول تمامی ریسک ازبین‌رفتن و آسیب به کالاها خواهد بود.
حمل و نقل
خریدار هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال فروشنده برای عقد قرارداد حمل و پرداخت هزینه‌ها ندارد.
سند حمل و تحویل
خریدار باید سند حمل و تحویلی را که فروشنده آماده و ارائه کرده است، بپذیرد.
تشریفات گمرکی واردات و صادرات
- خریدار باید با مسئولیت و ریسک فروشنده، در انجام تشریفات گمرکی صادرات کمک کند.
- خریدار باید برای تهیه و ارائه مدارک، اسناد و اطلاعات لازم برای حمل به فروشنده کمک کند.
- خریدار باید تشریفات گمرکی واردات در کشور مقصد را با مسئولیت و هزینه خود انجام دهد.
بازرسی کالاها، بسته‌بندی کالاها و برچسب‌گذاری
خریدار هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال فروشنده برای بازرسی کالاها، بسته‌بندی و برچسب‌گذاری آن‌ها بر عهده ندارد.
تخصیص هزینه‌ها
- خریدار باید تمامی هزینه‌های کالا از زمان تخلیه و تحویل آن در نقطه مقرر را بپردازد.
- اگر فروشنده برای تهیه اطلاعات و صدور اسناد هزینه‌ای پرداخت کرده باشد، خریدار باید با فروشنده تسویه کند.
- اگر فروشنده به دلیل عدم تعهد خریدار، هزینه‌ای پرداخت کرده باشد، خریدار باید با فروشنده تسویه کند.
اعلام‌ها
اگر فروشنده و خریدار توافق کرده باشند که خریدار مسئول تعیین زمان و مکان تخلیه و تحویل کالاهاست، خریدار باید اعلامیه‌های لازم را برای فروشنده ارسال کند.
ترم DPU و تجارت جهانی
ترم‌ها برای تسهیل فرایندهای واردات و صادرات تدوین شده‌اند و در هرکدام از آن‌ها، فروشنده و خریدار وظایف مشخصی بر عهده دارد. در این مطلب، ترم DPU بررسی شد که برای تمامی روش‌های حمل، از هوایی و دریایی گرفته تا ریلی و جاده‌ای نیز کاربرد دارد. همان‌طور که مشخص شد، خریدار و فروشنده در این ترم مسئولیت‌هایی بر عهده دارند و نقطه تخلیه و تحویل مقرر، درواقع نقطه انتقال ریسک از فروشنده به خریدار است. بنابراین، اگر برای واردات کالا اقدام کرده و این قاعده DPU را انتخاب کرده‌اید، لازم است نقطه تخلیه و تحویل را با دقت بسیار بالایی انتخاب کنید تا در نقطه انتقال ریسک از فروشنده، ابهامی وجود نداشته باشد.
